15 februari 2010

Peter Gabriel - Scratch My Back

Ondanks het feit dat ik niet erg onder de indruk ben van alles wat Peter Gabriel sinds het begin van de jaren 90 heeft gemaakt, durf ik mezelf een groot fan van de Britse muzikant te noemen. Heel veel heeft Peter Gabriel in deze periode ook niet gemaakt, want na Us uit 1992 volgde eigenlijk alleen nog Up uit 2002 (en twee soundtracks en live albums die ik voor het gemak maar even vergeet). Het zijn geen slechte platen, maar ze kunnen niet tippen aan de vier briljante titelloze platen die Peter Gabriel tussen 1977 en 1982 maakte; platen waarvan met name de derde en de vierde moeten worden gerekend tot de klassiekers uit de geschiedenis van de popmuziek en bovendien tot de platen die tot op de dag van vandaag ongelooflijk veel invloed hebben (luister maar eens naar de platen van onder andere Elbow, Vampire Weekend en Yeasayer). Halverwege de jaren 80 brak Peter Gabriel door met So en de hiervan afkomstige hit Sledgehammer en werd zijn muziek wat mij betreft langzaam maar zeker minder interessant. Desondanks ben ik al maanden zeer nieuwsgierig naar de Peter Gabriel’s nieuwe plaat. Scratch My Back verschijnt na een stilte van acht jaar en is een plaat met alleen maar covers. Dergelijke platen zijn de afgelopen jaren wat te vaak gemaakt als je het mij vraagt, maar Peter Gabriel heeft er wel iets bijzonders van gemaakt. Zo zullen de artiesten wiens songs Peter Gabriel op Scratch My Back vertolkt binnenkort aan de slag gaan met Peter Gabriel’s werk en bovendien neemt Peter Gabriel op Scratch My Back behoorlijk wat afstand van de originelen. Scratch My Back bevat songs van een aantal tijdgenoten van Peter Gabriel (David Bowie, Paul Simon, Randy Newman, Neil Young, Lou Reed en David Byrne) en van een aantal veel jongere muzikanten (Radiohead, The Arcade Fire, Magnetic Fields, Bon Iver, Elbow, Regina Spektor). Het maakt echter niet zoveel uit of Gabriel aan de slag gaat met een klassieker als David Bowie’s Heroes of met het betrekkelijk obscure Apres Moi van Regina Spektor, want hij zet alle songs op bijzonder indrukwekkende wijze naar zijn hand. Dit zit hem deels in de instrumentatie die uiterst donker en sober is en zich beperkt tot piano en strijkers, maar ook de unieke stem van Peter Gabriel draagt flink bij aan het fraaie eindresultaat. Scratch My Back is een plaat die tegenstrijdige reacties op zal roepen. De een zal het veel te sober en melancholisch vinden, terwijl Gabriel’s vertolkingen bij de ander garant zullen staan voor kippenvel. Zelf behoor ik absoluut tot de laatste categorie. Scratch My Back bevat wat mij betreft een serie indringende songs die je niet alleen verbazen, maar die ook diep onder je huid kruipen. Het is in het begin misschien even wennen, maar na enige gewenning wordt Scratch My Back alleen maar mooier en blijkt de eenvoud van Gabriel's benadering uiterst trefzeker en meer dan eens wonderschoon. Wat mij betreft is Scratch My Back dan ook Peter Gabriel’s beste plaat sinds zijn vier meesterwerken uit de late jaren 70 en vroege jaren 80. Dat het maar mag leiden tot een nog veel mooiere plaat met eigen werk, al zullen we daar nog wel even op moeten wachten. Erwin Zijleman